Dobór ściernicy i ewentualne problemy ze szlifowaniem (zwłaszcza z użyciem dużych szlifierek stacjonarnych) to temat rzeka i powód do wielu długich dyskusji i sporów :).
Pomimo lat doświadczenia w branży mat. ściernych w żaden sposób nie czuję się ekspertem w tej dziedzinie – zwłaszcza w porównaniu do osób, które pracują tymi materiałami zawodowo na co dzień. Na przestrzeni czasu zebrałem jednak wiele źródeł i notatek, których opracowaniem chciałbym się na łamach tego wpisu podzielić.
W miarę możliwości do każdej porady, czy stwierdzenia staram się przypisać źródło – jednak nie zawsze jest to możliwe. Dużo informacji pochodzi ze świetnej, lecz już nieaktywnej strony ostrzarnia.pl – której autor publikował fragmenty skanów różnych książek – niestety bez podania konkretnych tytułów 🙁
Na początek przytoczę tabelę wytycznych doboru parametrów ściernicy do szlifowanego materiału. Informacje te pochodzą ze starego i niedostępnego już katalogu Fabryki Tarcz Ściernych „Elefant” w Grodzisku Mazowieckim, przejętej obecnie przez Pentar.
Materiał | Rodzaj szlifowania | Ścierniwo | Granulacja | Twardość ściernicy | Oznaczenie struktury ściernicy |
---|---|---|---|---|---|
Aluminium
|
Szlifowanie na okrągło | 98C | 46 – 60 | J – K | 6 – 7 |
Szlifowanie wewnętrzne | 98C | 46 – 60 | J – K | 6 – 7 | |
Szlifowanie płaszczyzn | 98C | 36 – 60 | H – J | 6 – 7 | |
Brąz miękki
|
Szlifowanie na okrągło | 98C | 46 – 60 | J | 6 – 7 |
Szlifowanie płaszczyzn | 98C | 36 – 46 | J | 6 | |
Brąz twardy
|
Szlifowanie na okrągło | 97A | 60 | L | 7 |
Szlifowanie płaszczyzn | 97A / 98C | 46 | J | 6 | |
Granit | Szlifowanie płaszczyzn | 98C | 24 – 320 | K- N | 5-9 |
Guma miękka | Szlifowanie wałków | 98C | 36 | J-K | 5-6 |
Guma twarda | Szlifowanie wałków | 98C | 40 | J-K | 6-7 |
Miedź | Szlifowanie wałków | 98C | 46-60 | J-L | 6-7 |
Szlifowanie płaszczyzn | 98C | 24-36 | I-J | 5-6 | |
Mosiądz | Szlifowanie wałków | 98C | 46-60 | K | 6-7 |
Szlifowanie płaszczyzn | 98C | 24-36 | H-J | 5-6 | |
Porcelana | Szlifowanie wałków i płaszczyzn | 99C | 46-60 | J-K | 6-8 |
Stal miękka | Szlifowanie wałków | 95A | 46-60 | L-M | 6-7 |
Szlifowanie otworów | 99A | 60-80 | K-M | 7-8 | |
Szlifowanie płaszczyzn | 99A | 36-60 | J-K | 5-7 | |
Stal hartowana | Szlifowanie wałków | 97A | 46-60 | K-L | 6-7 |
Szlifowanie otworów | 99A | 46-80 | J-M | 6-8 | |
Szlifowanie płaszczyzn | 99A | 54-60 | H-K | 6-7 | |
Stal szybkotnąca | Szlifowanie wałków | 99A / 99C | 60-80 | J-L | 6-8 |
Szlifowanie otworów | 99A | 60-80 | J-K | 6-8 | |
Szlifowanie płaszczyzn | 99A/CrA | 46-60 | H-J | 6-7 | |
Stal nierdzewna | Szlifowanie wałków | 99C | 46-60 | L | 6-7 |
Szlifowanie otworów | 99C | 46-60 | K | 6-7 | |
Szlifowanie płaszczyzn | 99A | 36-54 | H-J | 5-7 | |
Szkło | Szlifowanie krawędzi płaszczyzn | 98C | 80-120 | N-P | 8 |
Węgliki spiekane | Ostrzenie | 99C | 60-100 | H-K | 7-8 |
Szlifowanie wałków i otworów | 99C | 60-100 | H-K | 7-8 | |
Żeliwo szare | Szlifowanie zgrubne | 95A/98C | 20-30 | N-P | 5-6 |
Szlifowanie wykańczające | 98C | 46-60 | J-L | 6-7 | |
Żeliwo twarde | szlifowanie wstępne | 97A / 98C | 24-36 | M-O | 5-6 |
szlifowanie wykańczające | 97A / 98C | 46-60 | I-K | 6-7 |
Poniższe zasady doboru ściernic opracowałem na podstawie skanów książek ze wspomnianej, nieaktywnej już strony ostrzarnia.pl – niestety nie znam ich tytułów – sądząc po wyglądzie były to książki z lat 70 i 80 o obróbce metali.
- Twarde materiały szlifuje się miękką ściernicą, a miękkie twardą
- Miękkie ściernice stosuje się wykończającej obróbki twardych materiałów jak hartowana stal i twarde spieki. Ściernice średniej twardości i twarde stosuje się do obróbki miękkich metali jak stal niehartowana, żeliwo, itp.
- Przy obróbce kształtowej należy dobierać twardsze ściernice. Tak samo przy przecinaniu i szlifowaniu zgrubnym.
- Przy większej powierzchni styku ściernicy z powierzchnią, należy użyć ściernic bardziej miękkich
- Im większa jest prędkość obwodowa, tym bardziej miękkich używa się ściernic – większa prędkość sprawia iż ściernica pracuje tak jakby była twardsza (tzw. twardość dynamiczna)
- Bardziej miękkie ściernice stosuje się przy szlifowaniu otworów i płaszczyzn. Wyjątkiem są małe ściernice o średnicach poniżej 30 mm, które powinny być twardsze i bardziej drobnoziarniste. Dzieje się tak dlatego, iż pracują z mniejszymi prędkościami obwodowymi – przy których odporność na zużycie zmniejsza się.
- Szlifowanie na sucho odbywa się za pomocą bardziej miękkich ściernic
- Przy bezkłowym szlifowaniu stosuje się ściernice bardziej miękkie niż przy szlifowaniu w kłach
- Przy pracy na szlifierkach ciężkiej konstrukcji stosuje się ściernice bardziej miękkie, bardziej drobnoziarniste i bardziej porowate
- Przy szlifowaniu obwodem ściernicy należy stosować twardsze ściernice niż przy szlifowaniu czołem. Przy szlifowaniu płaszczyzn obwodem ściernicy stosuje się taką twardość, jak przy szlifowaniu zewnętrznym wałków.
- Bardziej miękkie ściernice stosuje się do szlifowania przedmiotów, gdzie niedopuszczalne jest powstanie większych ilości ciepła (ostre krawędzie narzędzi skrawających, cienkościenne cylindry, cienkie płytki, itp)
- Bardziej twarde ściernice należy stosować do profilowego szlifowania, szlifowania gwintów, szlifowania wyrobów o małej średnicy, powierzchni z wybraniami, cienkościennych detali z czołowej strony, kątów, promieni, itp – gdyż tego rodzaju ściernice zapewniają dokładność szlifowania i trwałość przekroju ściernicy.
- Przy zmianie spoiwa ściernicy z ceramicznego na bakelitowe, należy stosować ściernice bardziej twarde. Przy zastosowaniu w tych samych warunkach ściernic z drobnym ziarnem, należy stosować bardziej miękkie ściernice.