Granulacja papieru ściernego – co to tak naprawdę jest?

Granulacja (zwana czasem gradacją lub ziarnistością) papieru ściernego jest jednym z pierwszych parametrów z jakimi można się spotkać używając tego typu materiałów. Podstawowa zasada mówi, że im większy numer tym papier jest drobniejszy – choć oczywiście jest to jedynie bardzo duże uproszczenie całego tematu.

Granulacja papieru ściernego jest ściśle unormowana – o ile na świecie używanych jest kilka różnych standardów, o tyle w Europie stosowana jest norma FEPA P (Stowarzyszenia Europejskich Producentów Materiałów Ściernych), skodyfikowana jako ISO6344.

Papier ścierny opisany wg. normy FEPA P bardzo łatwo poznać – zawsze przed numerem z granulacją znajduje się litera P (np. P180, P400, itp). Jeżeli w swojej pracy trafimy na papier z gradacją bez litery P, najprawdopodobniej został on oznaczony wg. amerykańskiej normy CAMI. Należy na to zwracać szczególną uwagę, gdyż obie normy potrafią się znacząco od siebie różnić i finalnie możemy wybrać zły materiał ścierny do obróbki i zniszczyć obrabianą powierzchnię. Na samym końcu artykułu zamieszczamy tabelę z przeliczeniami jednej normy na drugą.

Na początek małe wprowadzenie dotyczące konstrukcji samego papieru ściernego (lub ogólnie: wszystkich materiałów ściernych nasypowych). Strukturę takiego materiały pokazuje ilustracja poniżej (źródło: www.arcabrasives.com).

Bazę do konstrukcji materiału ściernego tworzy podkład – najczęściej z papieru lub płótna, do niego przytwierdzone są spoiwem podkładowym (np. klejem lub żywicą) ziarna materiału ściernego. Aby ziarna materiału ściernego trzymały się stabilnie podłoża, przestrzeń między nimi także wypełniona jest spoiwem (stąd w materiałach producentów jako spoiwo podaje się dwa materiały – np. „żywica na żywicy”). Niektórzy producenci pokrywają ziarna materiału ściernego dodatkowo innymi materiałami, jak na przykład stearynianem, który zapobiega zapychaniu się papieru lub płótna ściernego pyłem.

W zależności od potrzeb i zastosowania, ziarna materiału ściernego mogą mieć różną wielkość – większą, gdy chcemy usunąć z obrabianej powierzchni dużo materiału, mniejszą – gdy zależy nam na dokładnym wykończeniu powierzchni. Oczywiście ze względu na proces produkcyjny, rozmiary ziaren nie będą nigdy identyczne – dlatego przyjmuje się iż papier o określonej gradacji zawiera ziarna o przyjętym zakresie rozmiarów (podawanym w mikrometrach) – zazwyczaj dla celów poglądowych podaje się w tabelach średnią wielkość ziarna. Dzięki temu mamy pewność, iż wybierając określony materiał ścierny, za każdym razem osiągniemy takie same rezultaty.

To, jaką granulację materiału ściernego wybrać do naszej pracy zależy od wielu czynników – przede wszystkim od obrabianego materiału oraz tego, jaki efekt chcemy uzyskać. Mimo to, można granulację podzielić na kilka podstawowych zakresów:

• P12 – P100 – ze względu na bardzo duże lub duże ziarna, materiały o takiej granulacji nadają się bardzo dobrze w przypadku, gdy musimy z obrabianej powierzchni usunąć dość dużo materiału i nadać mu ostateczny kształt. W większości przypadków stosuje się tutaj szlifierki, ze względu na dużą ilość pracy do wykonania – gdzie obróbka ręczna byłaby zbyt męcząca i długotrwała. W większości przypadków (np. przy drewnie) obróbkę kształtu czy wyrównywania powierzchni materiału powinno się zakończyć na P80.
• P100 – P180 –  tego zakresu najczęściej używa się  czyszczenia powierzchni z zabrudzeń, starych farb i lakierów lub niedużych ilości rdzy. Grube pokłady zanieczyszczeń jednak warto zdzierać granulacjami grubszymi gdyż te drobniejsze będą mało wydajne a papier ścierny szybko się zapcha.
  Podstawowym zadaniem materiałów ściernych o tym zakresie granulacji jest jednak finalna obróbka powierzchni (np. przed malowaniem) – głównie usuwanie rys pozostawionych przy szlifowaniu z użyciem grubszych granulacji (poniżej P100)

• P200 – P800 – ten zakres najczęściej stosujemy do finalnych prac przygotowujących podłoże do malowania lub lakierowania (numery P200-P360) oraz matowienia i poprawek lakierniczych.
• P1000 – P2500 – ten zakres stosujemy do retuszy na powierzchniach błyszczących lub szlifowania materiału na połysk.

Oczywiście w żaden sposób nie należy brać powyższego podziału za wyrocznię – bardziej za ogólny drogowskaz. Porady dotyczące poszczególnych materiałów i ich obróbki będziemy publikować sukcesywnie w kolejnych wpisach.

W poniższej tabeli przedstawiony jest zakres granulacji w standardzie FEPA P oraz przypisane im średnie rozmiary ziaren ściernych.

scieramy.pl