Twardość tarczy jest czynnikiem, który ma bardzo duży wpływ zarówno na jej żywotność, jak również jakość cięcia. Parametr ten jest niemal całkowicie pomijany przez sprzedawców w opisach produktów, a i niektórzy producenci w swoich katalogach dość rzadko eksponują tego typu informacje (nie zawsze podając pełną charakterystykę). Twardość tarczy jest zawsze oznaczona na jej powierzchni, ale o tym później :).
Bardzo często złe dobranie twardości tarczy do cięcia metalu sprawia, że na wielu forach internetowych toczą się zawzięte dyskusje na temat jakości tarcz różnych producentów. Nierzadko zdarza się, iż jedna osoba twierdzi, iż ściernice firmy X są bardzo kiepskie gdyż szybko się zużywają, gdy tuż poniżej ktoś inny twierdzi coś zupełnie przeciwnego.
Prawda jest taka, iż źle dobrana tarcza będzie się zbyt szybko zużywać lub kiepsko ciąć metal (np. tępiąc się). Stąd sytuacje, iż źle użytkowana, markowa, ma osiągi porównywalne z bazarowym no-nam’em za 1 PLN :).
Twardość tarczy określa siłę jakiej musimy użyć aby oderwać z niej drobiny tzw. ścierniwa, najczęściej elektrokorundu (spojonego żywicą syntetyczną). W trakcie cięcia materiału, działające na tarczę siły cały czas odrywają z jej krawędzi zużyte i stępione już ścierniwo, odsłaniając nowe i ostre. Dzięki temu przez cały czas możemy ciąć z takim samym naciskiem i bez przegrzewania ciętego metalu.
Zasada doboru twardości tarczy jest bardzo prosta: do materiałów twardych należy używać tarcz miękkich, a do materiałów miękkich należy używać tarcz twardych. Na pierwszy rzut oka może się to wydawać nielogiczne, ale ma jak największy sens :). Otóż materiały twarde bardzo szybko będą tępić krawędź tarczy – przez co musi być ona miękka aby stępione ścierniwo szybko zostało usunięte i odsłoniło nowe – ostre.
W przypadku materiałów miękkich – użycie tarczy miękkiej mija się z celem, ścierniwo nie zdąży się stępić zanim zostanie usunięte z krawędzi tarczy. Dlatego też ekonomicznie jest użyć tarczy twardej – starczy na dłużej bez jakiegokolwiek spadku jakości pracy.
Skala twardości tarcz podzielona jest na 16 stopni, oznaczonych literami od E do T:
| E, F, G | Bardzo miękkie (rzadko spotykane) |
| H, I, J, K | Miękkie |
| L, M, N, O | Średnio twarde |
| P, Q, R | Twarde |
| S, T | Bardzo twarde |
Zgodnie z normami obowiązującymi europejskich producentów tarcz – muszą oni publikować na nich pełną charakterystykę produktu. Z takiej charakterystyki można łatwo odczytać twardość tarczy, zapisana jest ona zawsze po liczbie oznaczającej granulację ścierniwa. Jak czytać taką charakterystykę opiszemy niedługo w kolejnym artykule :).
Autor zdjęcia tytułowego: (C) Mark Hunter, Flickr – https://www.flickr.com/photos/toolstop
Zdjęcie na licencji Creative Commons.
A skąd wiadomo jaki metal, stop metali (materiału) którą twardością tarcz ciąć? przecież pręt czy rura nie ma oznakowania literowego jak tarcza twardouści tym bardziej, że może być po środku wartości i wtedy co miękka czy twarda tarcza 🙂
Pozostaje metoda prób i błędów jeżeli nie wiadomo jaki stop metalu tniemy :). Większość tarcz jest produkowana i tak w zbliżonej twardości (głównie „R”) – po prostu jeżeli tarcza zaczyna się szklić lub zapychać, warto poszukać czegoś o mniejszej twardości.