Co daje regulacja obrotów w szlifierce kątowej?

Szukając szlifierki kątowej, która zastąpi mi wysłużonego „chińczyka” zauważyłem, że wiele sklepów reklamuje szlifierki z regulacją prędkości obrotowej jako urządzenia, tu cytat „bardziej uniwersalne”. I na tym zazwyczaj opis się kończy :).

Postanowiłem poszperać trochę na forach internetowych (głównie zagranicznych, choć z jednym chlubnym wyjątkiem) i zebrać w jednym miejscu informacje do czego tak naprawdę regulowana prędkość obrotowa może nam się przydać, jeżeli w ogóle. Na samym początku warto wspomnieć, iż nawet do zwykłej szlifierki można dorobić samemu regulator obrotów – na Allegro lub Aliexpress wystarczy kupić gotowy moduł i przy odrobinie zdolności manualnych wpiąć go między gniazdko a nasze urządzenie.

Niezależnie od konkretnego zastosowania, w niemal wszystkich przypadkach wolniejsze obroty dają nam jedną wspólną przewagę – cięcie czy szlifowanie jest znacznie wolniejsze. Z jednej strony zajmie nam dłużej czasu, z drugiej strony przy precyzyjnej pracy mamy tą zaletę, iż lepiej będziemy kontrolować jak głęboko wejdzie nam tarcza w cięty przedmiot lub ile materiału zeszlifujemy. Mamy przez to większy margines błędu.

Należy pamiętać, iż szlifierki kątowe chłodzone są wiatraczkiem/turbiną napędzaną wałem silnika. W związku z tym, mniejsze obroty = gorsze chłodzenie silnika, tak więc przy obniżonej prędkości obrotowej szlifierki nie możemy dawać jej mocno w kość bo przegrzejemy silnik.

Poniżej zestawienie, do czego przydaje się taka regulacja obrotów. Znacząca większość szlifierek kątowych 125 mm ma dopuszczalną prędkość obrotową w okolicach 11 000 RPM – wynika to z norm bezpieczeństwa narzuconych przez tarcze do cięcia i szlifowania metalu (80 m/s – 12250 RPM). W szlifierkach z regulacją obrotów jest to maksymalna prędkość jaką możemy ustawić. Szlifierki bez regulacji mają stałą prędkość w okolicach właśnie 9 000 – 11 000 RPM.

Na sam początek odpowiedź na zadawane bardzo często pytanie – czy mogę użyć szlifierki kątowej jako polerki do lakieru? Zasadniczo nie. Otóż większość polerek ma dość precyzyjnie regulowane prędkości obrotowe rzędu 300 – 2400 RPM, gdy w kątówkach regulacja obrotów zaczyna się w zależności od modelu w okolicach 4000 RPM. Istnieje duże ryzyko, że przeszlifujemy lakier i go zniszczymy. Dodatkowo polerki, w znaczącej większości, posiadają układ stabilizacji obrotów, dzięki czemu polerowana powierzchnia jest jednolita. W kątówkach czegoś takiego nie ma i w zależności od obciążenia takie obroty mogą dość swobodnie się zmieniać (być mniejsze niż zakładane gdy mocniej dociśniemy szlifierkę).

Cięcie metalu

Szlifowanie metalu

  • szlifowanie szczotkami drucianymi – większość szczotek drucianych montowanych na kątówkę ma dość niskie dopuszczalne prędkości (w okolicach 5000 RPM), więc do ich użycia musimy mieć regulację obrotów. Głównie spowodowane jest tym, iż w trakcie pracy odpadają z nich drobne kawałki drutu, które mają tendencje wbijania się we wszystko dookoła. Dodatkowo od prędkości obrotowej takiej szczotki zależy mocno jej wydajność (np. odginanie się drutu).
  • szlifowanie tarczami listkowymi (tzw. lamelkami) – tarcze tego typu najczęściej są w granulacjach P40 i drobniejszych, co przy standardowej prędkości obrotowej może przegrzewać nam metal (mniejsze ziarno = większa powierzchnia styku = więcej ciepła + gorsze chłodzenie tarczy). Wg. opinii wielu użytkowników zmniejszenie prędkości szlifierki widocznie zwiększa żywotność takich tarcz.
  • szlifowanie twardych stopów stali – jeżeli nie mamy dobranej odpowiedniej tarczy do szlifowania metalu, obniżenie obrotów szlifierki pomoże w uniknięciu przegrzania szlifowanych powierzchni.
  • zdzieranie starych farb – wysoka temperatura przy szlifowaniu może powodować rozmiękanie farby i niekiedy zapychanie narzędzi (zazwyczaj tarcz listkowych lub fibrowych). Niższe obroty pomogą to ograniczyć. Dodatkowo pomoże to ograniczyć rysy lub zniszczenia na metalu pod spodem.
  • satynowanie, zdzieranie rdzy – do satynowania metalu, zdzierania rdzy lub innych zabrudzeń używa się najczęściej włókniny ściernej w krążkach na rzep lub mocowanych na trzpieniu szlifierki tarczach.  Zalecana prędkość robocza takich krążków czy ściernic jest zazwyczaj w okolicach 4000 RPM (dopuszczalna w okolicach 8000 RPM) przez co aby móc ich używać konieczna jest regulacja obrotów. Gdzieniegdzie da się spotkać tarcze z włókniny z dopuszczalną prędkością 12 000 RPM.

Polerowanie

O ile szlifierki kątowe, jak zostało wspomniane, nie nadają się do polerowania lakierów – o tyle często sprawdzą się przy polerowaniu innych materiałów – stali, miedzi, kamienia, itp. Dostępne są w handlu filce polerskie w postaci tarcz lamelkowych lub krążków mocowanych na gwint M14. Dopuszczalna prędkość robocza takich filców waha się w okolicach 4000 RPM – 8000 RPM w zależności od produktu.

Cięcie i szlifowanie betonu

– mniej unoszącego się dookoła pyłu, który może zasłaniać nam widok w czasie pracy szlifierką

Cięcie i szlifowanie kamienia

– mniejsze ryzyko przegrania zarówno tarczy jak i materiału i możliwości ich pęknięcia

Szlifowanie drewna

W miarę potrzeb, szlifierki kątowej można użyć do bardzo zgrubnego szlifowania i nadawania kształtu elementom drewnianym. O ile szlifierki mimośrodowe do drewna mają zazwyczaj prędkość obrotową porównywalną do kątówek – 10 000 – 12 000 RPM o tyle dość często się zdarza przy takich obrotach drewno przypalić (dochodzi też różnica w mocy pomiędzy tymi urządzeniami). Zmniejszenie obrotów z pewnością takie ryzyko znacznie ograniczy.

Zdzieranie farb, lakierów i żelkotu

W niektórych zastosowaniach – np. przy naprawie kadłubów jachtów dużym problemem jest zdarcie zewnętrznej powłoki lakieru lub tzw. żelkotu. Twarde powłoki i żywice mają tendencję do szybkiego stępiania papieru ściernego („szlichcenia”) – co zwiększa koszty i przede wszystkim czas pracy.

Częściowym rozwiązaniem jest użycie jak najgrubszego dostępnego papieru ściernego – w granulacji P36 choć niekiedy są problemy z jego dostępnością lub nawet tak gruba granulacja jest niewystarczająca. Podobnie jest ze specjalistycznymi krążkami ceramicznymi – które albo są mało dostępne, albo mają zbyt drobne granulacje.

Jednym z możliwych rozwiązań jest zastosowanie szlifierki kątowej z zamontowanym dyskiem fibrowym – krążki są dostępne w granulacjach zaczynających się aż od P16. Jest to technika dość dyskusyjna – gdyż nieumiejętne jej zastosowanie może nam uszkodzić warstwy leżące poniżej (np. laminat), lecz w wielu przypadkach skuteczna. Aby ją zastosować potrzebujemy bezwzględnie regulacji obrotów w szlifierce – i to jak najniższych (część szkutników używa np. polerek opisanych na samym początku artykułu).

 

 

4.9 11 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest
2 komentarzy
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
Karlson z dachu

Nie mam gumówek 125 bez regulacji obrotów. Miałem taką na początku i była prawie bezużyteczna. I nie da się tego załatwić potencjometrem zewnętrznym, bo silniki konstruowane są z innym zapasem (pomijając elektroniczne sterowanie obrotami). Nie wyobrażam sobie pracy z tarczami do rzeźbienia, papierami ściernymi (także fibrą), piłami do drewna (np łańcuchowymi) i ogólnie jakichkolwiek prac z drewnem, ale także, ostrzenia noży (gdzie potrzebna jest bardzo mała prędkość), szlifowania i precyzyjnego przecinania gresu (zwłaszcza owalnych kształtów) oraz prowadzenia prac do których gumówka jest po prostu poręcznym narzędziem (przycięcie rurki plastikowej (np. kanalizy czy rynny), czy nawet docięcia blachy na dachu (która… Czytaj więcej »

krzysztof

Co do regulacji prędkości – bardzo cenne informacje, ale jedno uzupełnienie. KONIECZNIE trzeba kupić szlifierkę ze stabilizacją prędkości – są takie, działa to b. dobrze i nie ma sensu nabywać szlifierki bez tego rozwiązania. Prędkość obrotowa szlifierki jest bardzo ustępliwa (znacząco spada po zwiększeniu obciążenia) i aby wykorzystać potencjał regulacji prędkości trzeba ją stabilizować niezależnie od obciążenia. Szlifowanie szczotką drucianą, precyzyjne prace w drewnie, metalu bez przegrzewania – to daje to rozwiązanie. Co do samej stabilizacji prędkości – jest w szlifierkach (mimośrodowych również), pilarkach (w zagłębiarkach obowiązkowo), nawet w wiertarkach (głównie ślusarskich). Tylko takie ostatnio kupuję. PS – dzięki za… Czytaj więcej »